Περίληψη διδακτορικής διατριβής Φανής Παπουτσή

"Συναισθηματική Υπολογιστική και Αξιοποίηση Παιδαγωγικών Πρακτόρων (Pedagogical Agents) στο πλαίσιο της Ηλεκτρονικής Μάθησης"

Η ηλεκτρονική μάθηση, υποστηρικτικό εργαλείο τόσο για τον εκπαιδευτικό όσο και για τον εκπαιδευόμενο, έχει εξελιχθεί σε μαθητοκεντρική και εξατομικευμένη διαδικασία. Εντούτοις, σε σχέση με την πρόσωπο με πρόσωπο εκπαίδευση στην τάξη, η ηλεκτρονική μάθηση θεωρείται ακόμη σήμερα απρόσωπη και ελλιπής σε συναισθηματικό πλούτο, καθώς περιορίζεται από την εκάστοτε διατιθέμενη τεχνολογία διεπαφής (interface) μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή (HCI). Η “Συναισθηματική Υπολογιστική” (Affective Computing, AC) αφορά στον υπολογισμό, στην ανάλυση και στην ερμηνεία των συναισθημάτων του χρήστη – εκπαιδευόμενου, η οποία πραγματοποιείται μέσω συστημάτων που καταγράφουν τις ανθρώπινες αντιδράσεις σε πραγματικό χρόνο, ενώ ο εκπαιδευόμενος αλληλεπιδρά με το ψηφιακό εκπαιδευτικό περιβάλλον και περιεχόμενο. Στο πλαίσιο αυτό, τα ερευνητικά ερωτήματα - στόχοι της προτεινόμενης έρευνας είναι

  1. Η επιτυχής αναγνώριση και κατηγοριοποίηση των συναισθημάτων των εκπαιδευόμενων, η οποία προϋποθέτει το κατάλληλο μοντέλο συναισθημάτων και αφορά χρήστες ηλεκτρονικής εκπαιδευτικής πλατφόρμας,
  2. Η αναζήτηση, επιλογή και ανάπτυξη κατάλληλου κατά περίπτωση παιδαγωγικού βοηθού, κατά προτίμηση animated (animated pedagogical agent, APA), για την έγκαιρη θετική επίδραση στην συναισθηματική κατάσταση του εκπαιδευόμενου, ώστε να αποφευχθούν/προληφθούν φαινόμενα ανίας, απώλειας κινήτρου και ενδιαφέροντος, εγκατάλειψης της μαθησιακής διαδικασίας ή αποτυχίας στην αξιολόγηση. Η σημαντικότερη πρόκληση εντοπίζεται στην επιτυχημένη χειραγώγηση των συναισθημάτων του χρήστη, μέσω παιδαγωγικά και διδακτικά ορθής εκπαιδευτικής ανατροφοδότησης, ώστε να παραμείνει εντός της μαθησιακής πλατφόρμας και διαδικασίας.
  3. Η διασφάλιση επιτυχούς εκπαιδευτικής διαδικασίας που θα προσελκύει τον εκπαιδευόμενο, θα τον κρατάει ενεργό και θα τον αφήνει με ένα αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης στο τέλος, μέσα από ένα σύστημα αλληλεπίδρασης μαθητή – υπολογιστή, χωρίς την ενεργό συμμετοχή του εκπαιδευτικού και μέσω ενός νέου μοντέλου – πρότασης αυτοματοποιημένης, ηλεκτρονικής παιδαγωγικής μεθόδου μάθησης.